Teatr Telewizji TVP

Od komedii do tragedii: premiery Teatru Telewizji w TVP1

Już jesienią TVP1 zaprasza widzów w wyjątkową podróż z Teatrem Telewizji. Artyści mierzą się z wieloma gatunkami: od komedii przez groteskę, komedię kryminalną, aż do tragedii. Teatr Telewizji postawi pytania o skomplikowane polskie losy, o człowieczeństwo.

Pytania te będą stawiane przez pryzmat najwybitniejszych dzieł Szekspira, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Stanisława Ignacego Witkiewicza, Romana Brandstaettera, Platona, Kazimierza Brandysa i innych. Rok Herlinga-Grudzińskiego Teatr Telewizji uczci prapremierą ekranizacji „Innego świata” w reżyserii Igora Gorzkowskiego.
Widzów czeka wielki remake przeboju Teatru Telewizji wszech czasów: „Igraszek z diabłem” Jana Drdy; krakowska inscenizacja w reżyserii Artura Barona Więcka. W repertuarze znajdą się nowe interpretacje dzieł klasyki polskiej i światowej: Szekspir, Witkacy, Fredro w rękach mistrzów i reżyserów młodszego pokolenia, ale również utwory napisane specjalnie dla Teatru Telewizji; w tym rozpoczynający sezon spektakl „Imperium ” Wojciecha Tomczyka w reżyserii Roberta Talarczyka. Zagrają świetni polscy aktorzy, nie zabraknie wiele debiutów, również reżyserskich.

„Imperium”
Premiera TVP1, 30 września 2019,
Wojciech Tomczyk,
„Imperium” to dramat Wojciecha Tomczyka napisany specjalnie dla Teatru Telewizji. Jest to historia spotkania legendarnego „budowniczego Gdyni” premiera Eugeniusza Kwiatkowskiego (w tej roli Mariusz Ostrowski) z wybitnym pisarzem Melchiorem Wańkowiczem (Ireneusz Czop), „królem polskiego reportażu”. Dwojgu bohaterom partneruje córka Wańkowicza – Krystka (Helena Englert) oraz bracia Paweł i Władysław Kosieradzcy, twórcy Centralnego Okręgu Przemysłowego. Spotkanie w gabinecie premiera stanowi pretekst do wielu dyskusji oraz snucia wizji na temat rozwoju i przyszłości Polski, a towarzyskie pogawędki na tematy społeczno-obyczajowe, ukazują jakimi sprawami żyło społeczeństwo II RP. Eugeniusz Kwiatkowski przedstawiony został, jako wybitny polityk i wizjoner przyszłej Polski. Wańkowicz wtóruje mu swą błyskotliwością i inteligencją. Co stanie się z bohaterami za kilka lat? Czy ich wizje u progu II wojny światowej mają szansę na powodzenie? Dramat Tomczyka to niezwykła opowieść o wielkich i straconych nadziejach, a informacje zawarte w tekście świadczą o jego niewątpliwej wiedzy i ogromnej pasji historycznej.

„Oscar dla Emily”
Premiera TVP1, 7 października 2019
Alexander Alexy, Folker Bohnet
Brawurowa komedia o niemłodym i niespełnionym zawodowo małżeństwie aktorów z Hollywood. Emily (Ewa Wiśniewska) i Henry (Sławomir Orzechowski) całe życie marzyli o statusie gwiazd filmowych, pięknej posiadłości w Beverly Hills i bywaniu na oscarowych galach. Tymczasem ich rzeczywistość to skromny domek na przedmieściu, w którym wcielają się z werwą w swoje ukochane role (te, które zbudowali lata temu, grając w „Romeo i Julii”), dawno niewidziany dorosły syn i codzienne spotkania z Jeffem (Mateusz Rusin), który codziennie dostarcza im jedzenie. Kim naprawdę są Emily, Henry, Bill oraz Jeff? Nie ustalimy tego tak łatwo, bo w utworze Bohneta i Alexy’ego życie sprzęga się nierozerwalnie z teatrem, choroby wieku starczego (demencja) zaczynają wyznaczać rytm codzienności. Siłą komedii są dialogi. Zasadniczo niezwykle ciepłe, pełne humoru i dramatyzmu, a czasem złośliwe.

„Inny świat”
Premiera TVP1, 21 października 2019,
Gustaw Herling-Grudziński
Z okazji Roku Gustawa Herlinga-Grudzińskiego Teatr Telewizji przygotowuje widowisko teatralne na podstawie prozy obozowej „Inny świat”. Tytuł ten nie był przenoszony na ekran telewizyjny i kinowy. Proza obozowa Herlinga-Grudzińskiego, choć dziś ma status klasyki, w PRL-u stanowiła pozycję zakazaną, nieobecną w oficjalnym obiegu. Autor scenariusza, a zarazem reżyser spektaklu zasadniczym tematem swojej adaptacji uczynił człowieczeństwo, jako sytuację graniczną. Kondycję, o którą trzeba nieustannie walczyć, gdyż nie jest niezbywalna i dana raz na zawsze. W prozie Herlinga-Grudzińskiego opisane jest piekło totalitarnej rzeczywistości, której pisarz doświadczył, jako więzień sowieckiego obozu w trakcie II wojny światowej. Zwolniony z łagru w 1942 roku wstąpił do Armii Polskiej gen. Władysława Andersa i przedostał się wraz z nią do Włoch, gdzie po bitwie pod Monte Cassino otrzymał krzyż Virtuti Militari. Po wojnie osiadł w Rzymie i tam spotkał przypadkiem w czerwcu 1945 roku współwięźnia z obozu w Jacewie. To zdarzenie stanowi dla Igora Gorzkowskiego punkt wyjścia i jednocześnie klamrę teatralnej adaptacji niezwykłej prozy obozowej „Inny świat”. W telewizyjnym widowisku w rolę Gustawa wciela się Phillipe Tłokiński, który niedawno brawurowo odegrał postać Jana Nowaka-Jeziorańskiego w filmie „Kurier”, zaś w roli Ostatniego partneruje mu Rafał Zawierucha.

„Hamlet”
Premiera TVP1, 28 października 2019
William Szekspir
Każdy twórca nowej inscenizacji najsłynniejszego dzieła Williama Szekspira zaczyna od podstawowej decyzji obsadowej: kim jest współczesny Hamlet, a zatem kto mógłby zagrać tytułowego bohatera? Michał Kotański postanowił, że w jego realizacji Hamleta zagra Przemysław Stippa, aktor Teatru Narodowego, uhonorowany w 2019 roku nagrodą aktorską na Festiwalu Dwa Teatry w Sopocie. Postaci w sztukach Williama Szekspira są umieszczone w świecie nieco bajkowym i mocno zhierarchizowanym, dzięki czemu nierówności społeczne wpływają na relacje międzyludzkie. Michał Kotański, reżyser i autor scenariusza świadomie rezygnuje z konwencji realistycznej, by uruchomić poetycki potencjał tekstu. Chciałby w ten sposób zachować balans pomiędzy psychologicznym odczytaniem „Hamleta”, a stylizowaną opowieścią o zemście umieszczoną w historycznym kostiumie.

„Dzień gniewu”
Premiera TVP1, 4 listopada 2019
Roman Brandstaetter
„Dzień gniewu” został napisany w 1962 roku przez Romana Brandstaettera pisarza i poetę chrześcijańskiego, który w swojej twórczości realizuje przekonanie o etycznej powinności tworzenia. Akcja tej fascynującej opowieści sensacyjnej wpisanej w formę misterium paschalnego toczy się w czasie II wojny światowej. W niewielkim miasteczku trwa właśnie obława na Żydów, jeden z ocalałych – Emanuel Blatt otrzymuje schronienie w pobliskim zakonie. Tragiczne wydarzenia, które rozgrywają się za murami klasztoru pozwalają spojrzeć z wielu perspektyw na zachowania człowieka w sytuacji śmiertelnego zagrożenia. Ważnym aspektem dramatu jest niejednoznaczna relacja między przeorem klasztoru, a komendantem SS Bornem. To znajomi sprzed wojny, którzy razem studiowali teologię w Rzymie. Brandstaetter ukazując tragiczny splot zdarzeń, dotyka samej istoty wiary. W śmierci widzi zbawienie, w cierpieniu najwyższy sens życia, a może nie tyle w cierpieniu, co w świadomym przyjęciu jego konieczności. Jedną z głównych, zbiorowych postaci misterium jest Chór zakonników, który słowami psalmów komentuje wojenną rzeczywistość i wyraża lęk przed cierpieniem i śmiercią.

„Fantazja polska”
Premiera TVP1, 18 listopada 2019
Maciej Wojtyszko
Po raz pierwszy w Teatrze Telewizji Polskiej zagości postać, bez której niepodległość Polski z 1918 roku byłaby niemożliwa. Polakom Ignacy Jan Paderewski jest znany głównie jako polityk-dyplomata. Na świecie zdobył wielkie uznanie, jako wybitny pianista i kompozytor. Maciej Wojtyszko przypomina o jego bliskiej znajomości z ówczesnym prezydentem USA. Spektakl jest komediodramatem – fantazją o niezwykle zapracowanym człowieku. Akcja zaczyna się w 1917, w Nowym Jorku, kiedy Paderewski szykuje się do swojego występu na wielkiej scenie Carnegie Hall. W tym czasie trwa I wojna światowa, a prezydent USA prosi go o napisanie memorandum w sprawie Polski. Spektakl jest telewizyjną wersją przedstawienia z Teatru Nowego im. Kazimierza Dejmka w Łodzi. Premiera teatralna miała miejsce 2 maja 2019 roku.

„W małym dworku”
Premiera TVP1, 2 grudnia 2019
Stanisław Ignacy Witkiewicz
„W małym dworku” to najczęściej wystawiana sztuka Witkacego. Napisana w 1921 roku, wydana dopiero w roku 1948, ale grana jeszcze trzykrotnie za życia autora. Utwór ukazuje zderzenie wyobrażeń z rzeczywistością. W przeciwieństwie do innych utworów Witkacego, nie ma tu filozoficznych, czy historiozoficznych dysput. Jedyny artysta w gronie bohaterów, poeta Jęzory Pasiukowski, jest potraktowany z łagodną ironią, a cała zabawa polega na rozmontowaniu konwencji psychologicznego dramatu rodzinnego, którego korzeni należałoby szukać u Ibsena, bezpośredniej zaś inspiracji w popularnej w okresie międzywojnia sztuce Tadeusza Rittnera „W małym domku”. Akcja rozgrywa się w wiejskim majątku. Bohaterami są owdowiały dziedzic Diapanazy Nibek, jego córki – Zosia i Amelka, kuzyn Jęzory, kuzynka Aneta, oficjalista Kozdroń i pracownicy. Wszystko byłoby, tak jak w wielu sztukach międzywojennych, gdyby nie widmo Anastazji Nibek, które pojawia się we dworze. Duch kobiety nie dość, że pije kawę i wiśniówkę, to jeszcze ujawnia skrywaną prawdę o tym, jak umarła.

„Igraszki z diabłem”
Premiera TVP1, 13 stycznia 2020
Jan Drda
Spektakl jest pełną humoru i ironii przypowieścią o walce dobra ze złem, opartą na ludowych, dobrze znanych schematach. Głównym bohaterem jest dobroduszny, powracający z wojny dragon – Marcin Kabat, który nieoczekiwanie zostaje wplątany w walkę o zbawienie dusz dwóch młodych, naiwnych kobiet. To one własną krwią podpisały diabelski cyrograf gwarantujący im pojawienie się wymarzonego kandydata na męża. W ten oto sposób w ziemskie relacje Marcina, Pustelnika, służącej Kasi i królewny Disperandy wkraczają anioły i diabły, a nawet sam książę ciemności – Belzebub. Rzeczywistość sceniczna poszerzona jest o wymiar bajkowy i zawiera elementy humorystyczne. Na scenie powstanie świat umowny, operujący skrótem, cudzysłowem i teatralnym niedopowiedzeniem. Jednym z głównych walorów sztuki Jana Drdy jest wspaniały język literacki. Daje on możliwość zbudowania oryginalnych postaci i ról aktorskich, które w niniejszej realizacji zostały powierzone najwybitniejszym współczesnym aktorom krakowskim.

„Inkarno”
Premiera TVP1, 27 stycznia 2020
Kazimierz Brandys
Komedia kryminalna Kazimierza Brandysa, której akcja toczy się w klinice dla nerwowo chorych. Placówką zawiaduje nieco demoniczny Profesor, który próbuje diagnozować i leczyć swoich pacjentów opracowaną przez siebie metodą Inkarno. Według niego nerwica jest stanem świadomości, a problemy z przeszłości wypływają nie tylko na teraźniejszy stan świadomości, ale i na przyszłość. Dlatego bohaterowie Brandysa marzą o ucieczce od codzienności. Każdy z nich pragnie zmiany i schowania się przed własnym życiem. Główny bohater Anatol ucieka, a to w ramiona kolejnej kobiety, a to do szpitala psychiatrycznego, a to w sztukę. Zabawne opowiadanie Brandysa w rzeczywistości traktuje o bardzo poważnych sprawach: o statusie nerwowo chorych, o grze, jaką oni sami podejmują z losem, ale także o manipulacjach, jakimi podlegają ze strony personelu medycznego.