„Wizyta starszej pani” (1956), mimo że należy do wczesnych sztuk Friedricha Dürrenmatta, uważana jest za najwybitniejsze dokonanie pisarza. Ten znakomicie skonstruowany dramat, notabene nie wolny od czarnego humoru, stanowi wyjątkowo ostre i celne oskarżenie natury ludzkiej, pełnej przewrotności, obłudy i chciwości.

W Polsce sztuka Dürrenmatta była wielokrotnie z sukcesem wystawiana, także w Teatrze Telewizji. W pamięci widzów zapisał się zwłaszcza spektakl Jerzego Gruzy z 1971 roku. Choć inscenizacji zarzucano brak stylistycznej spójności, zachwyt wzbudziły kreacje aktorskie Barbary Krafftówny, Tadeusza Białoszczyńskiego, a zwłaszcza Henryka Borowskiego jako Illa. To głównie one zadecydowały o umieszczeniu przedstawienia w elitarnej Złotej Setce Teatru TV.

Pod względem aktorskim spektakl Waldemara Krzystka nie ustępuje swemu słynnemu poprzednikowi. Zupełnie inna jest jednak jego oprawa. Krzystek daleko odszedł od teatralnej umowności. Zrealizował swą „Wizytę...” w naturalnych plenerach i wnętrzach. Ich wygląd sugeruje, że akcja toczy się gdzieś we współczesnej Polsce, w jakimś zapyziałym miasteczku, gdzie bieda, bezrobocie i brak jakichkolwiek perspektyw to chleb powszedni. Dzięki takiemu zabiegowi arcydramat Dürrenmatta zabrzmiał niezwykle świeżo i znajomo.

W położonym gdzieś na głuchej prowincji miasteczku rośnie bezrobocie, zamierają produkcja i handel, mieszkańcy żyją w nędzy. Szans na poprawę sytuacji władze upatrują w wizycie Klary Zachanassian. Ta znana z ekstrawagancji miliarderka swe młode lata spędziła właśnie tutaj, a ostatnio publicznie wyraziła ochotę odwiedzenia rodzinnych stron. W komitecie powitalnym najważniejszą osobą (oprócz oczywiście Burmistrza) jest sklepikarz Ill, niegdyś ukochany Klary. To głównie na nim spoczywa zadanie nakłonienia bogaczki do finansowej pomocy miasteczku. Burmistrz, chcąc dodatkowo zmotywować Illa, sugeruje, że sklepikarz ma duże szanse zostać jego następcą.

Początkowo wszystko układa się po myśli władz, a nawet jeszcze lepiej. Niedługo po przyjeździe pani Zachanassian deklaruje, że ofiaruje na rzecz miasteczka miliard: połowa na potrzeby osady, a połowa dla ludności. Euforia szybko jednak mija, kiedy Klara stawia jeden warunek, od którego zależy wypłata pieniędzy. Jest nim zabicie Illa. Klara ujawnia, że przed wielu laty miała z nim dziecko, którego się wyparł przed sądem przy pomocy przekupionych świadków. Przyszła pani Zachanassian musiała wyjechać z miasta. Będąc bez środków do życia, została prostytutką. Dziecko zmarło. Dzięki szczęśliwemu zbiegowi okoliczności wyszła za bogacza, a po jego śmierci jeszcze pomnożyła majątek męża. Długie lata spędzone w świecie interesów nauczyły ją, że wszystko można kupić. Nawet sprawiedliwość.

Żądanie Klary początkowo bulwersuje mieszkańców. „Ta propozycja nam ubliża, żyjemy w Europie!” – oświadcza Burmistrz i odmawia. Wkrótce jednak zarówno on sam, jak i miejscowa ludność zaczyna kupować na kredyt drogie rzeczy. Ill coraz bardziej się boi. Zaszczuty szuka pomocy u Burmistrza, Księdza, na policji. Bezskutecznie. Nawet jego żona i dzieci bez skrupułów zaopatrują się w coraz bardziej luksusowe towary.

Autor: Friedrich Dürrenmatt
Scenariusz i reżyseria: Waldemar Krzystek, 
Przekład: Marcel Reich-Ranicki, Andrzej Wirth,
Scenografia: Tadeusz Kosarewicz,
Kostiumy: : Barbara Drozdowska, Magdalena Tesławska,
Muzyka: Zbigniew Karnecki,
Zdjęcia: Tomasz Dobrowolski,

Obsada: Krystyna Janda (Klara Zachanassian), Jerzy Stuhr (Alfred Ill), Marian Opania (Burmistrz), Krzysztof Dracz (Nauczyciel), Zygmunt Bielawski (Ochmistrz Boby), Witold Dębicki (Proboszcz), Zbigniew Lesień (Policjant), Edwin Petrykat (Lekarz), Teresa Sawicka (Żona Illa), Joanna Pierzak (Córka Illa - Otylia), Łukasz Pawłowski (Syn Illa - Karol), Henryk Niebudek (Obywatel Pierwszy - Hofbauer), Ryszard Kotys (Obywatel Drugi - Helms), Zdzisław Kuźniar (Obywatel Trzeci), Adam Kamień (Obywatel Czwarty - Malarz), Ferdynand Matysik (Ślepiec I - Koby), Zbigniew Górski (Ślepiec II - Loby), Mariusz Drężek (Roby), Eryk Lubos (Toby), Tadeusz Wnuk (Kierownik Pociągu), Miłogost Reczek (Sprawozdawca Telewizyjny), Maciej Tomaszewski (Mąż VII - Moby), Małgorzata Kałuzińska (Kobieta Pierwsza), Elżbieta Wróblewska (Kobieta Druga), Robert Wrzosek (Gimnastyk) oraz Michał Taran, Wojciech Mecwaldowski, Maciej Brzoska, Dominik Matwiejczyk, Dawid Antkowiak, Iwona Kozub

czas: 87 min