Gestapo więzi polskiego przywódcę politycznego – Czako, człowieka o niezwykłej estymie i sile charakteru. Dowódca gestapo zaintrygowany jest niezłomną postawą więźnia, w obliczu beznadziejnej sytuacji i okrutnego traktowania. Usiłuje osłabić jego morale, wciągając go w filozoficzne dysputy. W Boże Narodzenie zwalnia go do domu na przepustkę licząc na to, że Czako nie wróci, ucieknie i tym samym postawi się wobec rodaków w moralnie dwuznacznej sytuacji.