Jako tajny współpracownik Mieczysław Białas doprowadził do wielu wsyp, aresztowań i wyroków śmierci. Był kamuflowany przez funkcjonariuszy UB, specjalnie kierujących podejrzenia na innych uczestników zdarzeń. Szczególnie tragiczne było wydanie własnego brata, walczącego w 6. Brygadzie Wileńskiej, a po aresztowaniu nakłanianie go do zeznań. Do końca życia pozostał jednak nierozpoznany przez otoczenie jako agent bezpieki. Kamuflaż okazał się doskonały.

Matka chłopców była już aresztowana i odbywała karę kilku lat więzienia – za pomoc udzielaną partyzantom. Po podpisaniu deklaracji współpracy Mietek został oznaczony kryptonimem „Małachowski” (zmienionym później na kryptonim „Michał”). Agent został przerzucony na teren powiatu Sokołów Podlaski i wprowadzony do akcji. Już jego pierwsze działania przyniosły resortowi sukces.

Pod pozorem spotkania z bratem z okazji Świąt Wielkanocnych odwiedził obozowisko oddziału porucznika Józefa L. Małczuka „Brzaska” (komendanta powiatu Sokołów Podlaski). Było ono w tym czasie wizytowane również przez szereg osób z miejscowej siatki konspiracyjnej, co pozwoliło resortowi zrzucić odpowiedzialność na inną osobę, kamuflując rzeczywistego sprawcę likwidacji pododdziału. Agent „Małachowski” poinformował szefa PUBP w Sokołowie Podlaskim o miejscu postoju partyzantów. W wyniku obławy poległ por. „Brzask” i dwaj jego żołnierze. Korzystając z wiedzy „Małachowskiego” „zdjęto” też całą rozpracowaną siatkę „Huzara” i „Brzaska” z rejonu Jabłonny. Aresztowania objęły łącznie 64 osoby. To tylko przykład jednej z wielu jego „udanych” akcji.

Los agenta „Michała” został z kolei wyznaczony przez przełożonych z resortu, którzy nie zapomnieli o nim do końca jego życia. Został przeniesiony w inny rejon Polski, gdzie kontynuował naukę. W PRL zrobił karierę. Został członkiem partii, pracował jako wicedyrektor jednej z wrocławskich szkół średnich. Jako agent był czynny jeszcze przez wiele lat. W ostatnim okresie życia poprosił o zwolnienie z obowiązków TW, gdyż liczne funkcje w pracy organizacyjnej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej nie pozwalały mu na sprawne wykonywanie zadań. Zmarł 16 grudnia 1981 r. jako zasłużony pedagog i „wychowawca wielu pokoleń młodzieży”.

Był także poetą i pozostawił po sobie szereg wysoko ocenianych przez specjalistów wierszy. Opisywały one autentyczne wydarzenia: śmierć jego brata – „Boruty”, sprofanowanie jego grobu przez żołnierzy KBW, aresztowanie i proces matki, agenturalną misję na Podlasiu, likwidację patrolu ppor. „Brzaska”, likwidację patrolu „Arkadka” – itp. W wierszach opisywał to, czego sam doświadczył, ale nikt nie domyślał się z jakiej perspektywy! Czytelnikom jego poezji nigdy pewnie nie przyszło do głowy, że to, co wydawało im się „licencją poetycką” jest tragicznie realne…

Autor: Cezary Harasimowicz
Reżyseria: Krzysztof Lang
Zdjęcia: Adam Sikora PSC
Scenografia: Andrzej Przybył
 Kostiumy: Elżbieta Radke
Mundury: Marek Dzienio
Muzyka: Stanisław Syrewicz
Montaż: Rafał Listopad
Dokumentacja i konsultacja historyczna: dr Kazimierz Krajewski IPN, dr Tomasz Łabuszewski IPN

Obsada: Mateusz Banasiuk (Mietek), Cezary Żak (Ppłk Trochimowicz), Piotr Grabowski ( Kpt. Kwiatkowski), Jakub Snochowski (Chor. Tabaczyński), Tomasz Borkowski ( Kpt. Żelazko), Tadeusz Szymków (Płk Wolański), Anna Tomaszewska (Matka), Tomasz Schuchardt (Witek), Dorota Nowakowska (Welflowa), Jacek Lenartowicz (Welfel), Anna Grycewicz (Janka), Weronika Nockowska (Jadzia), Izabela Gwizdak (Tolka), Konrad Marszałek (Henryk), Ireneusz Czop („Brzask”), Irena Monika Węgiel (Żona „Brzaska”), Marcin Błaszak („Lampart”), Grzegorz Kwiecień („Orzełek”), Arkadiusz Smoleński („Arkadek”), Mateusz Grydlik („Murat”), Paweł Koślik („Pomidor”), Jakub Tolak („Sęp”), Michał Podsiadło („Wiewiórka”), Łukasz Krzemiński („Władek”), Dominik Łoś (Wacław Giziński), Bartosz Martyna (Henryk Cichocki), Katarzyna Skarżanka (Augustyniakowa), Jacek Braciak (Borychowski), Stanisław Penksyk (Krewniak), Maria Mamona (Ciotka), Wojciech Machnicki (Stryj), Adam Bauman (Dyrektor Gimnazjum), Maciej Mikołajczyk (Krytyk), Łukasz Chrzuszcz (Komendant), Józef Onyszkiewicz i Tomasz Zaród (Milicjanci), Sebastian Cybulski, Sławomir Głazek, Paweł Prokopczuk i Michał Żerucha (Ubecy) oraz Stanisław Banasiuk (Mieczysław, rok 1981) i Jarosław Gajewski (Lektor)

Czas: ok. 70 min

PREMIERA na Scenie Faktu 26 stycznia 2009