Pan Cogito to uosobienie człowieka współczesnego. Rozmyśla o poczuciu tożsamości, duszy, odkupieniu i piekle, o Prometeuszu, Minotaurze, Kaliguli, Spinozie. Stawia pytania od wieków zaprzątające ludzką świadomość, kontempluje dzieła sztuki i naturę. Szuka sensu istnienia. Błądzi, lecz zdobywa się na postawę heroiczną: „bądź odważny gdy rozum zawodzi bądź odważny / w ostatecznym rachunku jedynie to się liczy”.

Na ekranie telewizyjnym Pan Cogito po raz pierwszy pojawił się w 1981 roku. Miał twarz i postać Zbigniewa Zapasiewicza, którego wkrótce uznano za mistrzowskiego interpretatora Herbertowskiej frazy. Inscenizacja pod bezpretensjonalnym tytułem „Pan Cogito” została przychylnie przyjęta przez krytykę i publiczność. Po dziesięciu latach Pan Cogito powrócił. W podobnym, nieco staromodnym ubraniu, niezłomny wyznawca „potęgi smaku” i „postawy wyprostowanej”, bogatszy jednak o bolesne doświadczenia stanu wojennego.

Wiersze zaprezentowane w spektaklu „Powrót Pana Cogito” pochodzą głównie z tomu „Raport z oblężonego miasta”. Premiera przedstawienia miała miejsce w krakowskim Teatrze STU w 1990. Wersja telewizyjna powstała rok później. Zbigniewowi Zapasiewiczowi towarzyszy Olga Sawicka, śpiewająca poezje Herberta do muzyki Stanisława Radwana.

Adaptacja i reżyseria: Zbigniew Zapasiewicz
Scenografia: Marek Braun
Zdjęcia: Marek Braun

Występują: Zbigniew Zapasiewicz, Olga Sawicka

czas: 67 min