Teatr Telewizji TVP

Krystyna

Dramat Augusta Strindberga w reżyserii Piotra Mikuckiego. Spektakl z 1995 roku.

Burzliwe życie królowej Szwecji i liczne miłosne podboje były wymarzonym materiałem na scenariusz. Najsłynniejszą"Królową Krystyną"w dziejach kina pozostanie Greta Garbo, legendarna heroina filmu Roubena Mamouliana z 1933 r.Współcześnie wcieliła się w tę postać Liv Ullman ("The Abdication", 1974). Oczywiście, w filmowych romansachhistorycznych więcej było romantyczności niż"historyczności". Psychologiczny portret królowej Krystyny w dramacieAugusta Strindberga (1849-1912) też pozostaje w dość luźnym związku z przekazami historii. Było to zresztą zgodne zkryteriami wyznawanymi przez autora, który niejednokrotnie wypowiadał się o teatrze jako twórca świadomy jego podstawteoretycznych. W eseju o dramacie historycznym podkreślał, że w historii ceni przede wszystkim dokument psychologiczny,a znajduje go raczej w wersjach popularnych niż w akademickim obiektywizmie faktografii. Napisana w 1903 r."Kristina"należy do grupy dramatów historycznych, które można wyodrębnić w imponującej (ponad 60 sztuk) spuściźnieStrindberga. Większość z nich pochodzi z okresu 1899-1903, kiedy to autor z niezwykłą intensywnością sięgał do historiinarodowej. Z powstałej w tym czteroleciu serii historycznej wielką popularność w Szwecji zdobył"Gustaw Waza", arozgłos światowy -"Eryk XIV"."Krystyna", wystawiana też pod tytułem"Królowa Krystyna", jest sztuką mniej znaną.Historyczna Krystyna, ostatnia ze szwedzkiej linii Wazów, opiekunka nauk i sztuk pięknych, zasiadała na tronie Szwecji od1632 do 1654 roku. Dramat Strindberga ukazuje córkę walecznego, wsławionego mężnymi czynami i śmiercią na poluchwały Gustawa II Adolfa - w momencie poprzedzającym jej abdykację na rzecz Karola X Gustawa. Królowa jest uwikłanaw sieć uczuć i miłostek. Korona jest dla niej ciężarem, nie źródłem szczęścia. Nie chce pamiętać o tym, że władcawinien rządzić swym państwem mądrze i z myślą o swoim ludzie. Jest przede wszystkim kobietą i nade wszystko pragnieżyć miłością. Jest w tej Krystynie coś z dziecka - duża naiwność i zarazem duże okrucieństwo. Gra, którą prowadzi, służygłównie spełnianiu jej własnych zachcianek. Strindbergowski dramat, w którym na czoło wysuwa się psychologicznywizerunek niezwykłej kobiety, jest jednocześnie aktualną w każdej epoce lekcją historii. Obserwujemy, jak rządy"nie tychco potrzeba"skazują na zgubę cały naród. A narodowi nie pozostaje nic innego, jak milcząco czekać na nowego władcę.

czas: 77 min, scenografia: Barbara Kędzierska, muzyka: Piotr Wierzejski, zdjęcia: Tomasz Malinowski, występują: Dorota Segda (Krystyna), Jerzy Trela (Axel Oxenstjerna), Bartłomiej Topa (Klas Tott), Jerzy Radziwiłowicz(Magnus Gabriel de la Gardie), Roman Gancarczyk (Antoni Steinberg), Piotr Skiba (Pimentelli), Marek Kalita (JohanHolm), Jerzy Grałek (Allerts), Jerzy Światłoń (Whitelock), Krzysztof Globisz (Karol Gustaw, później Karol X), Anna Milewska(Maria Eleonora), Anna Lutosławska (Ebba Brahe), Maja Ostaszewska (Ebba Sparre) oraz Leszek Piskorz, ZbigniewKosowski, Leszek Kubanek, Jerzy Sagan, Marek Walczak, Zbigniew Kozłowski, Janusz Śmiłek, Julian Jabczyński,Włodzimierz Ciborowski (PWST), przekład: Zygmunt Łanowski, redaktor: Dorota Chamczyk,