Fabuła utworu, zlokalizowana w czasach przedhistorycznych w okolicach jeziora Gopło, przedstawia podbój Wenedów przez najeźdźczych Lechitów. Ostateczną przyczyną klęski potężnych i szlachetnych Wenedów jest tajemny los, ciążąca nad nimi bliżej nieokreślona klątwa. Ginącego narodu nic więc nie może ocalić: ani wzniosły król – harfiarz Derwid, oślepiony w niewoli przez okrutną Gwinonę, królową Lechitów; ani „wódz dwugłowy” – skuci przez Lechitów jednym łańcuchem i tak występujący w ostatnim boju królewicze Lelum i Polelum; ani czysta ofiara życia królewny Lilli: wygrywa ona wprawdzie straszliwy zakład z Gwinoną, trzykrotnie wybawiając ojca od pewnej śmierci (przyczynia się przy tym do wypuszczenia z niewoli braci), ale ginie nie zdoławszy odzyskać dla swego ludu królewskiej harfy, która jedynie mogłaby go zbawić.

Plemię Wenedów przegrywa w atmosferze beznadziejnej rozpaczy. Nieuchronność klęski oraz jej sens rozumie jedynie druga córka króla, Roza Weneda, narodowa wieszczka kapłanka; ona też, zapłodniona prochami poległych rycerzy, ma wydać na świat mściciela. Ironiczny los przynosi zwycięstwo karłowatym fizycznie i moralnie Lechitom, do których przyłącza się z błogosławieństwem działający wśród Wenedów misjonarz, Św. Gwalbert; ironię tę podkreśla wpływ na losy pozytywnych bohaterów i całego narodu odrażającej fizycznie i moralnie prymitywnej postaci Ślaza, sługi Gwalberta: to jego kłamstwo prowadzi do zabicia przez Rozę uwięzionego królewicza lechickiego Lechona, co uniemożliwi odzyskanie harfy i powrót Lilli.

Autor: Juliusz Słowacki
Reżyseria: Krystyna Skuszanka
Realizacja tv: Stanisław Zajączkowski
Scenografia i kostiumy: Władysław Wigura

Obsada: Andrzej Balcerzak (Lech), Halina Gryglaszewska (Gwinona), Józef Skwark (Lechon), Sławomir Rokita (Krak), Jerzy Sagan (Derwid), Urszula Popiel (Lilla Weneda), Anna Lutosławska-Jaworska (Roza Weneda), Krzysztof Jędrysek (Polelum), Wojciech Pisarek (Lelum), Józef Harasiewicz (Sygoń), Wojciech Krupiński (Gryf), Marian Cebulski (Święty Gwalbert), Wojciech Ziętarski (Ślaz) i inni

Czas: 116 minut

Premiera: 1976 r.