Część III „Dziadów”, zwana „Dziadami drezdeńskimi”, przedstawia wydarzenia związane z wileńskim procesem filomatów. Główny bohater dramatu, poeta Konrad, ulega w więzieniu przemianie w bojownika sprawy narodowej. Jego współtowarzysze niedoli zgromadzeni w wigilię Bożego Narodzenia opowiadają o nowych prześladowaniach.

Konrad, żądając od Boga rządu dusz, posuwa się niemal do bluźnierstwa. Ksiądz Piotr ratuje upadłego poetę, wyzwalając go egzorcyzmami z władzy szatana. Bóg odsłania przed Księdzem przyszłe losy Polski i wybawcę narodu, nazwanego tajemniczo „czterdzieści i cztery”. W kolejnych scenach ukazano postać Senatora i otaczających go służalców, historię skatowanego na śledztwie Rollisona, który próbuje się zabić, wyskakując przez okno, wizytę ociemniałej pani Rollison u Senatora, intrygę Doktora i okoliczności jego śmierci, spotkanie Księdza Piotra z Konradem, skazanym na zesłanie.

Spektakl zrealizowano w podziemiach pałacu Ostrogskich w Warszawie.

Autor: Adam Mickiewicz
Reżyseria: Jan Kulczyński
Realizacja tv: Barbara Borys-Damięcka
Scenografia: Andrzej Przybył

Obsada: Cezary Morawski (Gustaw – Konrad), Zbigniew Zapasiewicz (Ksiądz Piotr), Ryszarda Hanin (Pani Rollinson), Mariusz Dmochowski (Senator), Sławomir Lindner (Bajkow), Henryk Szletyński (Doktor), Włodzimierz Press (Pelikan), Hanna Stankówna (Kmitowa), Juliusz Berger (Duch), Ewa Błaszczyk, Jolanta Zykun, Halina Łabonarska – Anioły, Krzysztof Majchrzak, Joachim Lamża, Witold Dębicki – Diabły, Gustaw Lutkiewicz (Kapral), Tomasz Stockinger (Feliks), Jerzy Bończak (Ksiądz Lwowicz), Mieczysław Hryniewicz (Jankowski), Mariusz Benoit (Sobolewski), Agnieszka Fatyga (Panna), Witold Skaruch (Sekretarz), Piotr Machalica (Bestużew), Stanisław Górka (Justyn Pol), Tomasz Grochoczyński (Oficer rosyjski)

Czas: 84 minuty

Premiera: 7.12.1981