Pan Benet
Komedia z drugiego okresu twórczości Aleksandra Fredry, gdy po 15 latach milczenia, w 1857 r. wznowił pisanie.Współcześnie prawie nie wystawiana, chyba że w jednym spektaklu łącznie z innymi drobiazgami scenicznymi. Cała jednoaktówka właściwie „jedną rolą stoi” – to kapitalna figura tytułowego bohatera, którego życiowe motto brzmi: Beatus qui tenet (Szczęśliwy, kto posiada).
Pan Benet ma swój mały raj na ziemi – majątek, dach nad głową, ciszę, spokój. Nie goni za szczęściem, bo któż to wie dokładnie, co szczęściem jest. Usta ma pełne dobrych rad w rodzaju: nie biegaj, nie potkniesz się. Każdy jego dzień jest podobny do minionego dnia – rano kawusia, potem kwiatki wąchać, z papugą pogadać, obiad, drzemka...
Uporządkowane, starokawalerskie życie pana Beneta zakłóca nieoczekiwany przyjazd rodziny. Najpierw wpada jak burza Zdzisław, syn brata. Miota się od ściany do ściany, krzyczy, cierpi katusze. Powodem rozpaczy jest zdrada ukochanej, którą po prawdzie i on trochę zaniedbał. Nie sądził wszakże, iż Paulina najpierw będzie spoglądała wdzięcznym okiem na niejakiego Antoniego, najbrzydszego kawalera w okolicy, a później poślubi, o zgrozo, starego pułkownika Beneta, drugiego stryja Zdzisława. Na domiar złego onże pułkownik Józef Benet, rodzony brat gospodarza, właśnie zapowiada swój przyjazd z nowo poślubioną żoną.
Pan Benet na próżno usiłuje wyprawić Zdzisława z domu, by uniknąć zwady w rodzinie. Potem robi wszystko, aby porywczy bratanek i młodziutka bratowa nie spotkali się sam na sam. Jego wysiłki są tyleż rozpaczliwe, co daremne. Miłosne qui pro quo rozgrywa się wedle sobie właściwych reguł, zmierzając ku szczęśliwemu finałowi – oraz morałowi na temat pożytków wynikających z przestrzegania tradycji. I tylko nieszczęsny, wyrwany z błogich kolein życia bohater, uznając oczywiście „sens moralny wielkiej wagi”, nie może pojąć, za co on brał plagi. Beatus qui tenet, powiedział pan Benet.
Autor: Aleksander Fredro
Reżyseria: Andrzej Łapicki
Realizacja TV: Anna Minkiewicz
Scenografia: Marek Lewandowski
Muzyka: Jan Zawierski
Obsada: Wiesław Michnikowski (Pan Benet), Bogdan Baer (Pułkownik), Dariusz Biskupski (Zdzisław), Zuzanna Lipiec (Paulina), Michał Jarmicki (Maciuś), Piotr Grabowski (Stefan)